Op vrijdagavond 12 mei vanaf 19.30 uur staat weer Maria Zingt op het programma. Dit landelijk unieke evenement wordt voor de 14e keer gehouden bij de Kapel Onze Lieve Vrouw ter Nood aan de Kapelhof in het hartje van de stad. Het thema dit keer is ‘Zwarte Madonna’s’. Met de keuze van dit thema laat de beheerstichting van de kapel zien dat dit voor Tilburg zo belangrijke erfgoed multicultureel is en van álle Tilburgers.

In de wereld bestaan honderden, eeuwenoude Mariabeelden die als Zwarte Madonna zijn uitgevoerd. Tijdens Maria Zingt wordt een door Paul Spapens samengesteld boekje over Zwarte Madonna’s gepresenteerd. De inhoud van dit boekje (na afloop gratis verkrijgbaar) is bijzonder omdat over Zwarte Madonna’s in Nederland weinig bekend is, terwijl het toch gaat om een unieke vorm van mondiale Mariacultuur. Het 44 pagina’s tellend boekje met foto’s van de Zwarte Madonna’s is na Maria Zingt gratis verkrijgbaar in de kapel.

Guadelupe

Zwarte Madonna’s die onder meer worden beschreven zijn die van Guadalupe in Mexico, van Montserrat in Spanje, van Loreto in Italië, van Soweto in Zuid-Afrika en van Halle (nabij Brussel). Het boekje laat zien dat Nederland slechts één Zwarte Madonna kent. In het monument waarmee Breda de Poolse bevrijders van de buurstad van Tilburg eert is een centrale plaats ingeruimd voor de Zwarte Madonna van Czestochowa. Dit icoon speelt een hoofdrol in de nationale identiteit van de Polen. Tijdens Maria Zingt worden twee Poolse Marialiedjes gezongen door een kinderkoor van de Poolse school in Tilburg.

Maria Zingt kent elk jaar een nieuw thema. Veel verschillende invalshoeken ten aanzien van de Mariaverering en Mariacultuur in Tilburg en Brabant zijn al de revue gepasseerd. De organisatie, de beheerstichting van de Kapel Onze Lieve Vrouw ter Nood, wil met deze thema’s laten zien hoe breed de eeuwenoude Mariatraditie is. In deze traditie staat de kapel O.L. Vrouw ter Nood. Deze is door de Tilburgers bekostigd om de herinnering levend te houden aan oorlog en vrijheid. Vorig jaar oogstte Maria Zingt veel succes met het thema ‘Sterke Tilburgse Vrouwen’.

De Bron

Tijdens Maria Zingt worden de verschillende Zwarte Madonna’s voorgesteld door Paul Spapens. Net als tijdens voorgaande edities presenteert hij Maria Zingt. Tijdens Maria Zingt worden gezamenlijk elf Marialiedjes gezongen onder leiding van Gemengd koor De Bron. De dirigent en pianist is Harry Swinkels. Het concept van Maria Zingt is in feite hetzelfde als van het grote en succesvolle Tilburg Zingt. De bezoekers krijgen een zangbundeltje waarin alle teksten staan, ook van de Poolse Marialiedjes. Maria Zingt is in de openlucht bij de kapel. De organisatie plaatst banken zodat iedereen kan zitten. Een Marialiedje wordt speciaal opgedragen aan Oekraïne en de inwoners die zo verschrikkelijk te lijden hebben onder de Russische agressie.

[EXTRA APART VERHAAL]

Justi Scheepmaker-Pechaczek dochter van Poolse bevrijder

Tilburgse zingt uit volle borst Pools Marialied tijdens Maria Zingt

En óf ze het lied ‘Gaude Mater Polonia’ kent. Ze zingt het altijd uit volle borst, ook tijdens Maria Zingt op vrijdagavond 12 mei bij de kapel O.L. Vrouw ter Nood aan de Kapelhof. Tilburgse Justi Scheepmaker-Pechaczek is de dochter van een Poolse bevrijder van Breda. Dit voor de Polen belangrijke Marialied is haar met de paplepel ingegoten. En ze is lid van Gemengd Koor De Bron, het gezelschap dat élke Maria Zingt van een stevige basis voorziet.

Gaude Mater Polonia is een van de Marialiedjes op het programma van Maria Zingt. Het is tevens een van de liedjes die door koor De Bron wordt gezongen. Elk programma van Maria Zingt kent een paar liedjes waarmee De Bron wil laten horen wat het als koor in zijn mars heeft. Elf liedjes in totaal worden door de bezoekers van Marie Zingt samen gezongen, waaronder populaire evergreens als ‘Wij groeten U, o Koningin’ en ‘God groet U, zuiv’re bloeme’. De samenzang is uniek in Nederland.

Geen toeval

Het is geen toeval dat ‘Gaude Mater Polonia’ op het programma staat. Dat heeft te maken met het thema ‘Zwarte Madonna’s’ van de veertiende editie van Maria Zingt. Een van de bekendste Zwarte Madonna’s is het icoon van Czestochowa. De nationale identiteit van de Polen is hiermee sterk verweven. Toen de Polen als onderdeel van de geallieerden vanuit Frankrijk de Duitsers verjoegen, droegen ze dit icoon dicht op het lijf. Toen Polen na de Tweede Wereldoorlog onderdrukt werd door de Russen, gaf de Zwarte Madonna van Czestochowa hun kracht.

In het boekje over Zwarte Madonna’s dat na afloop van Maria Zingt gratis verkrijgbaar is, staat onder meer het verhaal over de relatie tussen dit icoon en de bevrijding van Breda – en van onder meer ook Alphen, Baarle-Nassau en Gilze-Rijen. Vanaf de Gilzerbaan kun je een fietsroute oppikken met als titel ‘Poolse Bevrijdingsroute’ (43 kilometer). Voor Breda hebben de Polen dezelfde betekenis als de Schotten voor Tilburg. Een van de bevrijders van Breda en omgeving was Leopold Pechaczek, de vader van Justi Scheepmaker (1949). Door haar huwelijk kwam ze in Tilburg te wonen.

Muziekles

Tijdens haar werkzame leven gaf ze muziekles aan schoolkinderen. Dat ze een zeer actief lid is van Gemengd Koor De Bron ligt dus voor de hand. “Het is gewoon geweldig fijn om binnen dit koor samen te zingen en ook dat we Maria Zingt mee ondersteunen”, aldus Justi (spreek uit ‘Joestie’) Scheepmaker-Pechaczek. Ze vertelt hoe Gaude Mater Polonia een van de twee belangrijkste Poolse Marialiedjes is. Ze groeide er mee op en nu is het bijzonder dat ze het als lid van De Bron kan zingen. “Dit lied betekent veel voor mij en voor de Polen”, zegt ze.

Gaude Mater Polonia betekent ‘Verheug U Moeder Polen’. Het lied is ontstaan in de dertiende eeuw. De complete tekst is opgenomen in het liedbundeltje dat tijdens Maria Zingt gratis wordt uitgedeeld.

[KADERSTUKJE]

Kinderen Poolse School zingen twee Poolse Marialiedjes

Tijdens het programma van Maria Zingt zijn er twee korte optredens van een Pools kinderkoor. Deze kinderen van Poolse arbeidsmigranten in Tilburg zitten in Tilburg op de Poolse School. Elke zaterdag krijgen deze kinderen onderricht over de Poolse cultuur. De Poolse School is gevestigd ik wijkcentrum Het Kruispunt aan de Sinopelstraat in Tilburg-West.

Matka Boska

Deze kindergroep liep al mee tijdens de Tilburgse Sterrentocht op 8 januari. Ze beeldden de Poolse traditie van Driekoningenzingen uit. Die lijkt veel op de Tilburgse. Een belangrijk onderdeel van de cultuuroverdracht op de Poolse School is het zingen van liedjes. Speciaal voor Maria Zingt hebben de kinderen twee liedjes ingestudeerd. Het ene heet ‘Matka Boska’ en het andere Czarna Madonna. De eerste twee regels van dat laatste lied zijn als volgt:

Dit lied is voor jou,

Geweldige Maria!