Ze weet het nog precies. Zittend voor haar tent op een Noord-Hollandse camping komt ze in een split second tot inzicht: we moeten het planten van bomen versnellen willen we de hittestress een halt toeroepen. Maar hoe dan? Door de buurten erbij te betrekken natuurlijk!
Tekst en fotografie: Theo van Etten
‘Ze’ is Lucy Bathgate. Klimaatburgemeester van gemeente Tilburg en parkpartner van het Spoorpark op het gebied van waterhuishouding. In de groene tuin achter haar pittoreske woning in de Besterd droomt ze regelmatig over een groene stad. Dat wil zeggen: Tilburg, inclusief de dorpen en buitengebieden. Ze heeft ook al een plan: “Bewoners mogen zelf een plek aandragen waar ze meer groen willen hebben. Dat leggen we vast op een online ‘Buurtbomen Kansenkaart’.”
De kaart heeft twee gezichten. Een publiekskant die voor iedereen zichtbaar is en een versie die de gemeente in haar systemen kan inladen. Zodat zij kunnen zien of het ook technisch mogelijk is en of er geen kabels en leidingen in de weg liggen. Daarnaast gaat de gemeente op meerdere manieren helpen om de aangedragen kansen voor bomen en ander groen van het burgerinitiatief Bomen Kansenkaart mogelijk te maken. Zo gaat de gemeente alle laanbomen plaatsen, dus de bomen die langs de straat staan. De bewoners zorgen zelf voor het draagvlak in de straat of buurt en het planten en onderhouden van de plantvakken.
Onderhoud doe je zelf
Dit jaar worden de eerste buurtinitiatieven in praktijk gebracht en wel in de pilotwijken Korvel en Oud-Noord. Lucy werd overladen met verzoeken, variërend van handgeschreven notities tot nagenoeg volledig uitgewerkte plannen. “In de Trouwlaan starten we binnenkort met de aanleg van plantvakken, half november worden daar ook bomen geplant. We hebben voor deze beide pilotwijken gekozen omdat hier veel eigenaarschap blijkt te bestaan. Want let wel: met alleen bomen en struiken plaatsen ben je er niet. De buurt is gezamenlijk verantwoordelijk voor het onderhoud. Daartoe sluit ze een adoptiecontract met de gemeente Tilburg.”
Eerder dit voorjaar al werden er twee ‘bedankbomen’ in de Mandelahof geplaatst en ook de Quirijnstokstraat kreeg er 34 bomen bij. Lucy wijst op een buurtproject in de Thomas van Acquinostraat: “Daar heeft de gemeente in samenwerking met bewoners het voor elkaar gekregen om de hele straat om te toveren tot een groene, autovrije buurt met wadi’s, bruggetjes en speelplekken. Maar ook in de Bomenbuurt gebeuren mooie dingen. Los van dit project werken bewoners daar aan een eigen wijkvisie. Een grote meerderheid van de bewoners staat achter vergroening en helpt mee met inventariseren. Het gaat om ruim tweehonderd geveltuintjes, veel lantaarngroen en maar liefst 233 boomkansen. Het is dan ook een project voor de hele wijk. Het plan is dat een buurtbeheergroep het groen adopteert voor de hele Bomenbuurt. Dat is heel sterk.”
Social Blue Zones
Apetrots is Lucy inmiddels omdat de Buurtbomen Kansenkaart is genomineerd voor de Duurzame Top 100 van Nederland, een wedstrijd in het kader van impact op het gebied van duurzaamheid. “Dat is een bevestiging dat we op de goede weg zijn. Ik hoop dat dit idee vaste voet aan de grond krijgt en dat er eindelijk ‘Social Blue Zones’ ontstaan. Dat zijn klimaatvriendelijke buurten waar mensen sociaal en duurzaam wonen. Met aandacht voor hergebruik, energiebesparing en een aangename groene en koele leefomgeving dicht bij huis. Dit alles op initiatief en met inzet van bewoners zelf.”