Was het een hij of een zij? Anja Verbraak houdt het op iets onzijdigs als ze het heeft over de engel zonder vleugels en met gebroken tenen. Het beeld van de lichtelijke beschadigde, maar nog steeds zeer toonbare engel werd op de een of andere manier gered uit de Noordhoekse kerk. Deze kerk, berucht omdat Marietje Kessels er in werd vermoord, werd in 1975 gesloopt. De bijna mensgrote engel ontsprong de dans, stond tientallen jaren bij Anja Verbraak (1946) in huis en is nu een van de tientallen voorwerpen op de tentoonstelling over religieus erfgoed in het Peerke Donders Paviljoen.

Al deze voorwerpen zijn door Tilburgers gered van de sloop van kerken, kloosters en kapellen in de stad die ooit het Rome van Nederland werd genoemd. Samen vertellen ze op een aangrijpende manier het verhaal over religieus erfgoed. De tentoonstelling vertelt dat verhaal in woord en beeld (heel veel mooie, historische foto’s) en door middel van die voorwerpen. Het is werkelijk fascinerend wat er door de Tilburgers is bewaard. Ze stelden hun gekoesterde bezit ter beschikking na een oproep in Stadsnieuws.

Nooit eerder werd op zo’n manier zichtbaar gemaakt hoezeer Tilburgers zich met hun erfgoed verbonden voelen, werd opgemerkt tijdens de opening van de tentoonstelling door wethouder Bas van der Pol (erfgoed en monumenten). Als openingshandeling ontstak hij een kaars in een hand van de engel van Tilburgse Anja Verbraak. De schoonvader van haar was Piet Verbraak, een telg uit de befaamde firma P. Verbraak & Zonen. Dit bedrijf, gevestigd aan de Noordstraat, vervaardigde onder meer heiligenbeleden en wegkruisen. De unieke kruiswegstaties in het Peerke Donders Park zijn bijvoorbeeld ook door dit bedrijf gemaakt.

Atelier

Volgens Anja Verbraak werden in het atelier aan de Noordstraat veel voorwerpen uit gesloopte kerken en kloosters bewaard. Een deel kwam in handen van haar overleden man en zo werd zij er de eigenaar van. Vermoedelijk is de engel ook door Verbraak gemaakt. Dat maakt dit object natuurlijk nog veel bijzonderder. Maar dat kan van de meeste voorwerpen op de tentoonstelling over religieus erfgoed worden gezegd. Om slechts een paar voorbeelden te geven:

Een fraai fragment van een glas-in-loodraam uit de kerk van Leonardus en Gezellen, oftewel in goed Tilburgs de kerk van de Besterd, gesloopt in 1975. Op de tentoonstelling wordt zoals bij alle van de sloop geredde kunstwerken verteld wie het heeft gemaakt. In dit geval de Tilburgse glazenier Piet Clijsen. Van deze kunstenaar is onder meer het glas-in-loodraam ter herinnering aan de pokkenepidemie in 1951 in het Paleis-Raadhuis. Jan Dijker was nog zo’n vooraanstaande kunstenaar die in dit geval de Sacramentskerk van liefst 28 glas-in-loodramen voorzag. Een restant van al dat fraais is te zien op de tentoonstelling.

Luidklok

Van een heel andere orde is de luidklok van het Sint Josephgasthuis dat in 1888 aan de Lange Nieuwstraat werd gebouwd en waarin mensen met een besmettelijke ziekte werden verpleegd. Gesloopt in 1971. Bij de sloop van de Vredeskerk werden de orgelpijpen vernield. Een paar konden worden gered. Te zien op de expositie bij Peerke Donders. Of wat te denken van de zogeheten Wonderdadige Medaille die werd gesneden uit het eeuwenoude hout van de Tilburgse lindeboom – niet gesloopt, maar wel geveld op 27 april 1994.

De tentoonstelling over religieus erfgoed volgt op de succesvolle expositie over slavernij. Andere tentoonstellingen die in recente jaren in het Peerke Donders Paviljoen werden georganiseerd gingen bijvoorbeeld over de geschiedenis van de zorg in Tilburg en over de bevrijding van Tilburg. Zo ontwikkelt Peerke Donders zich steeds meer tot een museum waarin het verhaal van Tilburg wordt verteld door middel van interessante exposities gericht op het verhaal van Tilburg.