Door John Geerts/Tilburgers.nl

1989, Ringbaan Noord. Het Wiel, een kunstwerk van Gerrit van Bakel (1943-1984) is geplaatst in de tuin van het PNEM energie-bedrijf (later Essent en Enexis). Maar prominent op de voorgrond staat het bekende wiel van de Brabantse kunstenaar Gerrit van Bakel die furore maakte met bijzondere installaties. In 1982 nam hij deel aan de Documenta 7 in Kassel met vier installaties. In 1983 kreeg hij de opdracht voor het Wiel en voltooide hij het ontwerp. Na zijn plotselinge dood in november 1984 realiseerde zijn neef Cor het kunstwerk in 1989.

Het Wiel wordt gezien als het sleutelwerk in het oeuvre van Van Bakel.Hij zei hierover het over volgende: “Het lijkt een goede gedachte om tegen het einde van het mechanische tijdperk een soort hommage te brengen aan het wiel, groot en eenvoudig. Het wiel steunt aan een zijde op een vaste as, waarin zich olie bevindt. Onder invloed van de zonnewarmte (een soort eeuwige energie) zet deze olie uit en drukt via een membraan en overbrengingsmechaniek het wiel een weinig vooruit.”

IJskast

In 2013 werd het kunstwerk door de gemeente in de opslag geplaatst met als doel om het te restaureren en terug te plaatsen op een kenmerkende plek in de stad. In 2017 kreeg het Lumenplantsoen de plaats toegewezen, maar dat is nooit gerealiseerd. Volgens de laatste plannen zal het waarschijnlijk herplaatst worden bij de te bouwen Clarissentoren Tilburg aan de noordkant van het station. Maar vanwege alle stikstofbeslommeringen staat de uitvoering van dit project momenteel in de ijskast.

Het kantoor van PNEM is ontworpen als het kantoor voor het Gemeentelijke Energie Bedrijf(GEB) door architect Rens Bollen (1921-2008) van BO2 architecten. In 2013 werd het kantoor gesloopt omdat het gebouw geen functie meer had. Het terrein waarop het kunstwerk en het kantoorgebouw stond lag aan de Merwedestraat. Daar werd na de afbraak van het gebouw Beachy gevestigd en daarachter ligt nog een gebouw van Enexis. Later komt hier Smariuskade, een nieuwbouwproject.