In de Prentenrubriek in Stadsnieuws van vorige week maakten we melding van het feit dat in Utrecht een standbeeld staat van professor Frans Donders. De in de Nieuwlandstraat geboren tijdgenoot van Peerke Donders is de grondlegger van de moderne oogheelkunde in Nederland. We hoeven niemand uit te leggen hoe ontzettend belangrijk zijn wetenschappelijk werk is geweest. Helemaal terecht dus dit standbeeld van de man die in Tilburg altijd onderbelicht is gebleven.

Er is nóg een Tilburger die op een ander met een beeldhouwwerk wordt geëerd en dat is Karel Diepen. Hij was een van de zonen van Armand Diepen, in 1870 een van de oprichters van de befaamde wollenstoffenfabriek Gebroeders Diepen aan het Korvelplein. Armand Diepen bouwde in 1880 in Valkenburg aan de Geul een zomerhuis. Door hem de weg gewezen trokken ook diens kinderen, de broers Karel en Jan en hun zus Mieta naar Valkenburg dat dankzij het zich ontwikkelende spoor vanuit Tilburg goed bereikbaar was.

Valkenburg ontwikkelde zich in die dagen steeds meer tot een toeristenplaats, wat het tot op de dag van vandaag is. Aan de Plenkertstraat tref je een paar materiële herinneringen aan de familie Diepen: de villa’s van Armand (Alpha) en Karel Diepen (Rozenheuvel), een door Armand geïnitieerd openluchttheater (naar men zegt het mooiste van Nederland) en iets heel uitzonderlijks, een ondergrondse kopie van de catacomben in Rome. Schuin tegenover Villa Alpha is een straat met de naam Diepenallee, een naam die qua karakter van de straat nogal groot klinkt. Maar goed, de Diepenallee geeft wel aan dat de Tilburgse fabrikantenfamilie er toe doet in Valkenburg.

Mergel

Villa Bloemenheuvel is gebouwd op een natuurlijke helling van een paar meter hoogte. Op een hoek in een muur van mergel rond deze villa is Karel vereeuwigd in een in Belgisch hardsteen uitgehakte herinneringsplaquette. Rond zijn goed gelijkend hoofd met markante snor staan zijn naam en zijn geboortejaar 1873 en sterfjaar 1954 gebeiteld. Daaronder: ‘Medestichter Katakomben in 1910.’ Er had onder kunnen staan: Samen met zijn broer Jan. Overal in Valkenburg staan toeristische verwijsbordjes naar deze unieke (in de wereld) attractie. Daarbij valt het op dat de officiële naam van de Katakomben met een ‘k’ wordt geschreven, terwijl de juiste schijfwijze met een ‘c’ is. In de tijd van het ontstaan schreef men catacomben nog met een ‘k’.

Zo heeft zelfs de naam een stukje geschiedenis in zich. Het idee om een kopie te maken van een klein deel van het ondergrondse gangenstelsel waar de christenen in Rome hun doden begroeven was van Jan. In 1909 leidde hij een delegatie die in Rome studie verrichtte naar de originele catacomben. Die stonden toen zeer in de belangstelling. Jan en Karel Diepen wisten belangrijke mensen achter hun plannen te krijgen. Een van hen was de befaamde architect Pierre Cuypers, die in Tilburg de Noordhoeksekerk bouwde.

Calqueerpapier

De eigenlijke catacomben vormen samen een gigantisch complex met een lengte van tussen de 900 en de 1.200 kilometer. Een aantal delen is op initiatief van en met geld van de Tilburgse textielbroers exact nagemaakt. De tientallen afbeeldingen dertig meter onder de grond in Valkenburg zijn in Rome letterlijk met calqueerpapier overgetrokken. Een geleide wandeling door de Katakomben is een geschiedenisles in vroegchristelijke kunst, van de Wonderbaarlijke broodvermenigvuldiging tot Daniël in de Leeuwenkuil, een grote variatie aan heiligen, Maria die vier (!) Driekoningen ontvangt en een stripverhaal over Susanna. Dit onschuldige meisje werd volgens een verhaal uit het Oude Testament door twee oude geilaards van overspel beticht. Toen hun leugen uitkwam werden ze gestenigd. De oeroude, mooie meisjesnaam Susanne hoor je terug in onder meer het gelijknamige lied (1983) van de Tilburgse groep VOF De Kunst en komt zelfs terug op deze Prent van 16 april 1982.