Het hondje op deze heerlijke Prent van Cees Robben (16 mei 1975) definiëren we als een echt Tilburgs Kaajbaanderas, de enige Tilburgse hondensoort die er bestaat. Als je ziet wat er tegenwoordig aan soorten mensenvrienden rondloopt vragen we ons af of het originele Tilburgse Kaajbaanderas is uitgestorven? Dat zou verrèkkes jammer zijn want het Tilburgs Kaajbaanderas stond er om bekend dat het oersterk was, nooit ziek, van de duvel niet bang en liefdevol kwispelde van een droog korstje brood.

Op deze Prent heeft Fikkie (zo brengen we ook nog ffkes een typisch Tilburgse hondennaam in herinnering) slechts een bijrol, maar in deze Prentenaflevering speelt de hond in het algemeen de hoofdrol. Meer precies in relatie tot de Huubkes, het Hubertusbroodje dat per traditie op 3 november bij de warme bakker te koop is.

Het is gewoon hartstikke interessant dat de traditie van het Hubertusbroodje nog steeds bestaat. Ja, er zijn nog steeds bakkers in Tilburg en in de omliggende dorpen die deze Huubkes bakken en laten zegenen in de kerk, of door een priester te verzoeken naar de bakkerij te komen. Het is moeilijk aan te geven waarom deze traditie behouden is gebleven, terwijl zoveel andere gebruiken zijn afgedankt. Hardop denkend is het antwoord misschien te vinden in de combinatie van het eetbare van het broodje (je kunt er hagelslag of boterhammenworst op doen) en de wens (en noodzaak) van de bakkers om de schoorsteen te laten roken.

Angst

Doordat de traditie van het Hubertusbroodje nog levend is, is de kans reëel dat dit gebruik door de jongere generaties wordt overgenomen waardoor een nog veel langer voortbestaan is gegarandeerd. We hopen het, want de geschiedenis van het Huubke is zeer oud. De oorsprong ligt in de angst die er bestond voor hondsdolle honden. Als je door een ‘raasdige’ hond werd gebeten, dan had je een serieus probleem. Tegenwoordig ben je dan ook niet klaar, maar is er afdoende behandeling mogelijk. Eertijds beschermde je jezelf door het eten van een Huubke. Daarbij werd wel handelend optreden gevraagd. Werd je aangevallen door een hondsdolle hond, dan sprak je het schietgebedje:

Raasdige hond

Sta stille

Het is Sint Hubertus wille

Hubertus van Luik staat op 3 november op de heiligenkalender. Hij werd omstreeks 655 geboren en hij leefde in het zuidelijk deel van Brabant en in de Ardennen. Hij was een jager die zelfs op kerkelijke feestdagen het jagen niet kon laten. Door deze achtergrond is Hubertus ook de patroon van de jagers. Op een zekere Goede Vrijdag mikte hij met pijl en boog op een hert. Tussen het gewei verscheen een lichtgevend kruis. Om je daar een voorstelling van te kunnen vormen zou je een fles Jägermeister moeten kopen. Op het etiket staat een hert met tussen het gewei een kruis. Een borreltje Jägermeister en een Huubke schijnen goed samen te gaan…

Andage

Het geloof in Hubertus als helper tegen hondsdolheid ontstond in de Middeleeuwen in het plaatsje Andage in de Ardennen. In Andage ligt Hubertus begraven. Om je een voorstelling te maken in welke traditie je staat als je tegenwoordig een Huubke koopt en consumeert, citeren we dominee Stephanus Hanewinkel. Hij maakte eind achttiende eeuw een reis door de Meijerij. In zijn humeurige reisverslag schreef hij: “Volgens de gedachten van de Roomschen Majorijenaars is er geen beter middel om niet van dolle honden gebeten te worden, dan gewijd brood bij zich te dragen….”