Een aandachttrekker van jewelste tijdens de eerste Tilburgse Sterrentocht vorig jaar januari was een kameel in de vorm van een lichtobject. Nu, precies een jaar later, kreeg die kameel gezelschap van een tweede en als het goed is voegt zich daar over weer een jaar een derde bij. Zo wordt het verhaal van deze culturele parade jaar na jaar verder uitgebreid tot een feest van licht voor iedereen. Samen met kinderen, ouders, cultuurcoaches en vrijwilligers is Tilburger Ton Lammers de schepper van die kamelen en andere bijzondere creaties die worden meegedragen in de Tilburgse Sterrentocht op 6 januari.

Wat aan die kamelen en andere lichtobjecten opvalt is dat ze niet alleen fraai ogen, maar ook kwetsbaar en lichtvoetig overkomen. Ze wegen inderdaad bijna niks en je moet er voorzichtig mee omgaan want ze zijn gemaakt van papier en wilgentenen. Dat zijn de scheuten van wilgen. Vanwege hun lengte en soepelheid zijn ze uitermate geschikt om er iets van te maken, manden bijvoorbeeld of vroeger wanden van boerderijen en woningen die met leem werden besmeerd. Een andere typisch Nederlandse toepassing zijn zinkstukken die worden gebruikt bij de aanleg van dijken.

Engelse techniek

Maar een toepassing van wilgentenen bij het maken van kamelen en andere lichtobjecten die mee worden gevoerd in de Tilburgse Sterrentocht, dat verwacht je niet zo gauw. Volgens Ton Lammers komt de techniek waarmee die lichtobjecten van wilgentenen en papier worden gemaakt van oorsprong uit Engeland. “Daar is deze techniek ontwikkeld om te worden gebruikt in ‘community building’,” legt hij uit. Met andere woorden: mensen met elkaar op laten trekken door ze samen iets te laten maken. En precies dat ligt ook ten grondslag aan het ontstaan van de lichtobjecten in de Tilburgse Sterrentocht.

Ton Lammers (1964) is kunstenaar van beroep. Vanuit Oud-Beijerland kwam hij in 1984 naar Tilburg om hier ter stede een opleiding te volgen aan de kunstacademie, tegenwoordig Fontys Academy of Arts en al in 1912 opgericht. “Ik koos voor Tilburg omdat het een brede opleiding was”, blikt Ton Lammers terug in zijn atelier aan de Valkenjachtstraat in de wijk Het Zand. De ruimte is tot aan de nok volgestouwd met dozen, voorwerpen, ontwerpen en tal van materialen die een kunstenaar ten dienste staan. Ton Lammers vond zijn draai in Tilburg en draagt sedertdien zijn steentje aan de gemeenschap bij.

Joekels van sterren

De breedte van de opleiding behelsde dat hij enerzijds tot kunstenaar werd opgeleid en anderzijds tot docent; Ton Lammers is gediplomeerd eerstegraad handvaardigheid. In deze combinatie verdient hij het brood op de plank. De combinatie komt sterk tot uiting in de projecten die op verschillende plaatsen in de stad zijn opgezet om kinderen en vrijwilligers in staat te stellen lichtobjecten te maken van papier en wilgentenen. “In deze educatieprojecten kan ik mijn kunstenaarschap goed kwijt”, zegt hij, gezeten vlakbij een aantal joekels van sterren die door Oekraïense vluchtelingen onder zijn leiding zijn gemaakt. De Oekraïners dragen ze mee in de Tilburgse Sterrentocht om hun dankbaarheid voor hun opvang in Tilburg te tonen.

Tussen Kerstmis en Oud & Nieuw, werkten vrijwilligers nog aan onder andere een kameel in een schuur op het erf van Corin Sweegers op Moerenburg. Hetzelfde gebeurde onder meer in de Reeshof waar kinderen, ouders en jongeren samen aan de slag waren. Op aanwijzing van en geholpen door Ton Lammers, worden de grondvormen met behulp van wilgentenen gevlochten. Over die staketsels wordt wit papier geplakt. Dit speciale, uit Engeland afkomstige papier wordt kletsnat gemaakt met lijm. Bijzonder aan dat papier is dat het heel blijft. Een paar snoertjes met ledlampjes er in en klaar…Klinkt dat allemaal eenvoudig, het op deze manier maken van lichtobjecten kost toch al gauw een paar dagen.

‘Dat doen we samen’

Ton Lammers: “Het is gewoon fijn om samen te werken, om samen dingen te zien ontstaan, om die samen te maken. Om samen te ervaren hoe gaandeweg een beeld ontstaat, een kameel en al die andere lichtobjecten. Het is een mooi avontuur met een prachtig resultaat. En ja, natuurlijk loop ik mee in de Tilburgse Sterrentocht om een van de objecten te dragen. En ook dat doen we samen.”