Het interieur van zijn appartement laat er geen misverstand over bestaan. Kasten en tafels vol boeken en ordners over kunstgeschiedenis en Manet getuigen van zijn liefde voor en studie van deze Franse impressionistische schilder uit de negentiende eeuw. Maar Mathieu van Lieshout is wel zo verstandig om ‘zijn Manet’ niet in huis te bewaren: “Ik heb hem vanochtend uit de kluis gehaald voor dit interview.”
Tekst: Gerard Sanberg
Fotografie: Gert-Jan Remmers/Nononsens
Wat heeft hij dan wel uit de kluis gehaald? Een bijzonder fraai schilderijtje dat ongeveer zo groot is als een A4-tje, met daarop een stilleven van vijf peren. Prachtig, echt heel mooi nu het aan de muur hangt te pronken. Op een bescheiden manier, met rustige, sobere kleuren en een uitgewogen compositie trekt het de aandacht van de kijker en houdt die ook vast. We kijken er stil naar, aandachtig en ook wel een beetje eerbiedig: kijken we naar een echte Manet?
Een stilleven van vijf peren
Edouard Manet is een grote naam in de kunstgeschiedenis, een héél grote naam. Mathieu van Lieshout (77 jaar, geboren en getogen Tilburger) kan je er inmiddels alles over vertellen – en dat doet hij graag. Veel stadsgenoten zullen zich Van Lieshout wellicht herinneren als Tilburgse middenstander: jarenlang dreef hij met veel energie en vakkennis de winkel Porcello, eerst op de Heuvel en later in de Emmapassage. Nu is hij met pensioen en kan hij zijn fascinatie voor Manet alle ruimte geven. Het begon in Duitsland…
Gesigneerd met een M
Op een curiosa-markt in het Duitse Bad Bentheim, zo’n tien jaar geleden, kocht Van Lieshout een klein stilleven van vijf peren, geschilderd met olieverf op een houten paneel. Van Lieshout: “Op de achterkant stond de naam Manet, op de voorkant was het gesigneerd met een M. We weten dat Manet zijn schilderijen op verschillende manieren signeerde. Hij gebruikte zowel die M, als E.M., als Manet.” Verder onderzoek leerde Van Lieshout dat de weduwe van Manet, de Zaltbommelse Suzanne Leenhoff, na zijn dood achttien nagelaten werken uit zijn atelier alsnog ondertekende met een M. Dat zou dus de M op het stilleven met de vijf peren kunnen verklaren.
Deel van de opbrengst
De tijd die sinds die aankoop is verstreken, heeft Van Lieshout besteed aan onderzoek om te bewijzen dat hij de trotse bezitter is van een echte Manet. Hij heeft er een boek over geschreven en inmiddels contact gelegd met veilinghuis Christie’s. Zoiets verloopt niet eenvoudig, moest hij constateren. Een definitief bewijs zou kunnen worden geleverd door een fysieke analyse van de gebruikte verf en het houten paneel. Maar zo’n onderzoek is kostbaar: “Dan ben ik zo’n 25.000 euro verder dus dat is nogal wat. Maar als mensen willen bijdragen en het onderzoek leidt tot positief resultaat, krijgen die participanten een eerlijk deel van de opbrengst - en die zou dan wel héél groot zijn!”