Op 17 maart herdenkt de gemeente Tilburg de 175e sterfdag van Koning Willem II. Hij overleed in zijn geliefde Tilburg, de stad waar hij vrij kon ademen en zich gelukkig kon voelen. Om dit feit te herdenken, organiseren Stadsmuseum Tilburg en de gemeente Tilburg samen met partners in de stad een uitgebreid programma.

Stadsmuseum Tilburg organiseert erfgoedprogramma’s in Tilburg, als uitvloeisel van het gemeentelijk beleid. In het kader van de 175e sterfdag van Koning Willem II kunnen inwoners van de gemeente Tilburg in de maanden maart en april nader kennis maken met deze ‘Tilburgse’ koning.

Waterloo

Willem II was (slechts) negen jaar koning, namelijk van 1840 tot zijn vroege dood in 1849. Als kroonprins had de jonge Willem zich laten zien tijdens diverse militaire campagnes, waaronder de legendarische Slag bij Waterloo (1815). In 1831 stuurde zijn vader (Koning Willem I) hem naar België om de rust te herstellen, nadat het land zich had afgescheiden van Nederland. Deze strijd, die later bekend zou worden als de Tiendaagse Veldtocht, was echter niet succesvol.

Schaapskooi

Naast koning was Willem II ook ondernemer en grootgrondbezitter. Vooral in Tilburg is hij bekend vanwege de vele bouwprojecten. Denk aan de voormalige Lancierskazerne (tegenwoordig de huisvesting van onder andere Regionaal Archief Tilburg) en het Paleis. Ook stimuleerde hij de ontwikkeling van de Koningshoeven. Hier stonden een aantal ontginningshoeven en een grote schaapskooi. Deze was bedoeld om de productie van fijne wol te bevorderen. Aan de westkant van de stad was Willem II actief in de Dongewijk. De koning beschouwde samenwerking als een belangrijk aspect van zijn militaire, politieke en economische beslissingen.

‘Tilburgse’ koning

Tijdens de korte regeerperiode van Willem II kende Europa een turbulente periode. Desondanks had Willem II een belangrijke rol in politieke veranderingen en democratische hervormingen in Nederland. Zijn liberale opvattingen kwamen onder andere tot uiting in de grondwetsherziening van 1848. Hiermee legde hij de basis voor de huidige parlementaire democratie. Tilburg plukt hier nog steeds de vruchten van. De erfenis van onze ‘Tilburgse’ koning draagt bij aan het democratische en inclusieve karakter van het hedendaagse Tilburg. Een plek waar mensen de ruimte hebben om te groeien. Een stad van slimme makers. De nalatenschap van Willem II is zichtbaar in gebouwen, straatnamen en gedenktekens. Vele organisaties en verenigingen dragen met trots zijn naam.

[KADER] 

Herinneringsprogramma

De maanden maart en april staan bol van de activiteiten rondom de sterfdag van Koning Willem II. Zo komt er een digitaal monument in de vorm van een talkshow/documentaire over het leven van de koning. Ook krijg je meer beeld bij zijn betekenis voor Tilburg, toen en nu. Verder zijn er stadswandelingen, een open dag in het Paleis, een expositie tijdens het Museumweekend en een musical.

Stadswandelingen

Van 12 tot en met 22 maart is er acht keer de mogelijkheid om mee te lopen met een wandeling. Deze voert langs plekken waar Willem II herinneringen heeft achtergelaten. Stadsgidserij Tilburg verzorgt de wandelingen en neemt je mee langs herdenkingsplekken, gebouwen en plekken waar mooie verhalen over Willem II te vertellen zijn.

Hedendaagse herdenking: ‘Hier adem ik vrij’

17 maart is dé dag van de herdenking. Exact 175 jaar geleden overleed Koning Willem II in zijn woning, die op korte afstand van het Paleis stond. In de loop van deze dag wordt een digitaal monument opgericht voor de koning. Want waar in de tijd van Willem II zuilen en standbeelden zouden worden geplaatst, herdenken we anno 2024 op een hedendaagse manier. Dit gebeurt onder leiding van Amber Dijs en Tyrone Tjon-a-loi tijdens de talkshow/documentaire ‘Hier adem ik vrij’. Deze show is een samenwerking tussen de gemeente, Omroep Tilburg en Stadsmuseum Tilburg. Je kunt bij dit evenement aanwezig zijn, of je kunt het live volgen via Omroep Tilburg.

Activiteiten Paleis

Het Paleis zelf (dat nog niet gereed was toen de koning overleed) opent haar deuren en biedt op 17 maart een gevarieerd programma. Zo kun je meedoen aan rondleidingen door het gebouw of als een echte koning(in) gefotografeerd worden. Kinderen kunnen aan de slag met bouwplaten van het Paleis. Verder zijn er replica’s van schilderijen te zien waarop Willem II is afgebeeld. Wie zelf een wandeling langs de Willem II-hotspots in Tilburg wil maken, kan daarvoor gratis een boekje afhalen. Het Paleis is die dag geopend van 12.00 tot 17.00 uur en de toegang is gratis.

175 maal Willem II

Het Museumweekend vindt plaats op 6 en 7 april. Ook hierbij staat Koning Willem II centraal. Twee dagen lang kun je in het Paleis maar liefst 175 prenten van Willem II bewonderen. Deze bevinden zich in de stadscollectie van Tilburg en zijn voor het grote publiek meestal niet zichtbaar. Wist je trouwens dat de totale collectie uit zo’n 300 prenten bestaat en dat het daarmee de op één na grootste Willem II-collectie van Nederland is?

Raadselachtige dood?

Tijdens ditzelfde Museumweekend kun je luisteren naar diverse lezingen over het leven van Koning Willem II. Mathijs van de Waardt spreekt over de ’Herziening van de Grondwet’ in 1848 en Raymon Baars zal de bijzondere prentencollectie van Stadsmuseum Tilburg bespreken. Frans Peeters geeft een toelichting op het boek dat hij schreef over de raadselachtige dood van Koning Willem II en Petra Robben vertelt over de herinneringscultuur in het algemeen.

Musical

Op 18, 19 en 20 april speelt Muziektheater Tilburg de musical ‘Hier adem ik vrij’ in de Schouwburg. Dit spektakel beschrijft het levensverhaal van Koning Willem II door de ogen van zijn geliefde Anna Paulowna. Bij elke avondopvoering kun je een speciaal VIP-arrangement boeken, inclusief een bezichtiging en diner in het Paleis en Stadhuis.

Kijk voor de exacte programmering en praktische informatie op www.stadsmuseumtilburg.nl