Hij is al decennia lang een vaste bezoeker van de voetbalwedstrijden van Willem II. Zowel uit als thuis zit hij op een ‘uitstekende zichtlocatie’ vlak bij het doel. Niet op de tribune, maar op het veld. Verschanst achter de boarding, met zijn camera’s paraat voor die ene sublieme foto: Toin Damen.

Door Theo van Etten

Zijn eerste professionele Willem II-foto’s maakt hij zowaar in opdracht van (onder andere) Stadsnieuws. Het is begin jaren negentig van de vorige eeuw en Toin is net gestart als zelfstandig fotograaf. Later scout Willem II hem, waarna hij vaste clubfotograaf wordt.

Van verslaglegging naar beleving

Of er veel veranderd is in al die jaren? Toin vertelt over zijn begintijd, wanneer fotograferen nog analoog gebeurt. “Toen deden we alles nog in zwart-wit. Tijdens wedstrijden had ik enkele 5-packs filmrolletjes van 36 bij me. Direct na de wedstrijd spurtte ik naar huis om ze te ontwikkelen en af te drukken in formaat 13x18 centimeter. Een selectie bracht ik dan naar de diverse nieuwsredacties en naar Willem II. En nu? Gemiddeld maak ik wel drieduizend opnames per wedstrijd. Sommige bewerk ik ter plekke en die staan enkele minuten later online. De vraag is ontzettend veranderd. Ging het vroeger meer om verslaglegging achteraf, tegenwoordig willen mensen alles live beleven via social media en live blogs.”

Hét moment

Vaak moet Toin in een split second beslissen of hij een foto doorstuurt of niet. Wat is hét moment van de wedstrijd? Een doelpunt of juist die rode kaart? Toin: “Het kan ook de trainer zijn voor wie een wedstrijd cruciaal is om aan te blijven of niet. Een beeld waarbij hij zijn hoofd verbergt in zijn handen, kan dan alleszeggend zijn. Het is vooral een kwestie van gevoel en de sfeer van de wedstrijd doorgronden.”

Door zijn jarenlange ervaring heeft Willem II nog maar weinig geheimen voor de boomlange Damen. “Naast mijn werk voor Willem II, fotografeer ik ook voor Pro Shots (Nederlands grootste fotopersbureau, red.). Dat betreft ook andere wedstrijden en portretten op locatie voor diverse sport- en business magazines. Samen met mijn collega’s bespreken we voorafgaand aan een wedstrijd wat de belangrijke momenten zouden kunnen worden. Als ik hoor dat een trainer ‘de kerst mogelijk niet haalt’, of iemand wijst mij op een speler die na maandenlange revalidatie terugkeert op het veld, dan let ik natuurlijk extra op die persoon. Voor de rest werk ik puur op intuïtie.”

Fotograaf of supporter?

Naast fotograaf is Toin ook Willem II-supporter. “Natuurlijk, ik ben geboren en getogen Tilburger. Dan kún je bijna niet anders. Maar tijdens de wedstrijd ben ik in eerste instantie fotograaf. Juichen bij een doelpunt doe ik in mijn hoofd. En pas na het laatste fluitsignaal komt er een vette ‘Yes!’ uit bij een overwinning of als promotie is veiliggesteld. Willem II zit echt wel in mijn hart. Toen we tien jaar geleden degradeerden, zat ik er even helemaal doorheen. Ook dat zijn memorabele momenten die ik als supporter, maar ook als fotograaf niet had willen missen.”

Pensioen?

Dergelijk werk kun je niet doen zonder passie voor de sport. “Ik sta altijd ‘aan’. Gelukkig is mijn vrouw daar inmiddels aan gewend, wij hebben ons leven flexibel ingericht. Mensen vragen mij weleens of ik aan mijn pensioen denk. ‘Wat?’, zeg ik dan. Kijk, over een aantal jaren zal ik echt niet meer achter al die spelers aan hollen, maar dit wereldje maakt mij nu eenmaal blij. Voorlopig zijn jullie dus nog niet van me af, haha.”