Ongeveer een kwart van de Nederlandse kinderen en jongeren onder de 25 jaar is jonge mantelzorger. Zij helpen mee met de zorg van een dierbare die een chronische ziekte, beperking, psychische kwetsbaarheid of verslaving heeft, bijvoorbeeld met lichamelijke zorg of huishoudelijke taken. Omdat ze hiermee opgroeien, zien ze hun hulp vaak als vanzelfsprekend en herkennen ze zichzelf niet als jonge mantelzorger. Om aandacht voor deze steeds groter wordende groep te vragen, is het van 1 t/m 7 juni de Week van de Jonge Mantelzorger. Mitch van den Broek (24) uit Tilburg vertelt hoe het is om mantelzorger te zijn.
Zolang hij zich kan herinneren is Mitch mantelzorger van zijn moeder. Mitch: “Ze heeft MS, een chronische aandoening aan het centrale zenuwstelstel. Op mijn vierde kwam ze in een rolstoel terecht. Mijn vader en ik moesten steeds meer taken overnemen. Op jonge leeftijd hielp ik al met schoonmaken en koken. Ook ging ik mee naar de huisarts. Later hielp ik haar in en uit bed. Zette ik haar in de rolstoel en leegde ik haar katheterzak. En deed ik de boodschappen. Als mijn vader van zijn werk kwam, nam hij het van me over.”
Dalende schoolprestaties
“Op de basisschool dachten docenten dat ik autisme had en werd ik overgeplaatst naar het speciaal onderwijs. Jeugdzorg bepaalde dat ik twee keer per week naar de naschoolse opvang moest. Er viel veel weg. Ik kon niet thuis zijn om voor mijn moeder te zorgen, maar ook niet bij mijn vrienden zijn.” Op de middelbare school raakte hij in een isolement. Mitch: “Ik veranderde van extravert naar introvert. Ik had geen behoefte aan gesprekken met leerlingen of leraren. De combinatie van zorg en school eiste zijn tol. Alles wat thuis gebeurde, nam ik in mijn hoofd mee naar school. Vooral toen mijn moeder vanwege een longembolie werd opgenomen in het ziekenhuis. Dat had zo’n impact: ik belandde in een depressie. Ik was vaak ziek en mijn schoolprestaties holden achteruit.” Inmiddels zit Mitch in het laatste jaar van de opleiding Social Work, waar hij als een vis in het water is. Ook thuis gaat het een stuk beter. Mitch: “Mijn vader draait tegenwoordig nachtdiensten en zorgt overdag voor mijn moeder. Als ik van school of stage komt, neem ik het van hem over. Daarnaast hebben we nu ook betaalde mantelzorg. Die haalt haar uit bed en stopt haar twee keer per week onder de douche. Geeft veel rust.”
”Jonge mantelzorgers mogen zich meer uiten”
Als hij terugkijkt, wat zou hij anders gedaan hebben? Mitch: “Sowieso eerder aan de bel trekken. Ik vond mijn hulp vanzelfsprekend en zag mezelf als een normale jongen, die een beetje meer voor zijn moeder zorgde dan een andere jongere. Dat is ook het lastige eraan: als je niet weet dat je mantelzorger bent, weet je ook niet precies waar de problemen vandaan komen. Als ik bij docenten kenbaar had gemaakt wat er werkelijk aan de hand was, had ik eerder medeleven, begrip en hulp kunnen krijgen.” Hij wil dan ook alle jonge mantelzorgers aanraden om zo snel mogelijk uit de kast te komen als mantelzorger. Mitch: “Je ziet aan de cijfers dat veel jonge mantelzorgers worstelen met gezondheidsproblemen omdat ze zich niet uiten. Als je iemand zoekt waarmee je kunt praten en je veilig bij voelt, kan die persoon kijken wat hij voor je kan betekenen als het niet goed gaat. Bijvoorbeeld doorverwijzen naar professionals, ervaringsdeskundigen of mantelzorgondersteuning van R-Newt. Zelf wil ik ook als ervaringsdeskundige ondersteuning geven aan jonge mantelzorgers. Ze duidelijk maken dat mantelzorg niet vanzelfsprekend is, maar essentieel. Dat ze daar best trots op mogen zijn. Maar ze ook meegeven dat ze af en toe aan zichzelf mogen denken en plezier mogen hebben. En dat kan samen met gelijkgestemde jonge mantelzorgers en/of ervaringsdeskundigen. Die je horen en begrip voor je hebben.”
Ben of ken jij een mantelzorger en wil je hierover in contact komen? Bijvoorbeeld omdat je behoefte hebt aan advies, een luisterend oor of leuke activiteiten met soortgenootjes? Check r-newt.nl/mantelzorg