Ergens in het regionaal archief bevindt zich een blikken sigarendoosje. De merknaam zijn we ffkes kwijt, laten we zeggen: Willem II-sigaren, of bolknaks, het geliefde rokertje van de geestelijkheid. De inhoud is hoogst curieus: een stukske schors van een boom waartegen pastoor Albert Aelen zich in 1938 in Luxemburg doodreed. Dit dodelijk ongeluk was een bizarre speling van het lot, al zou je in relatie tot zijn priesterschap eerder een verband mogen leggen met hogere machten.

Door Paul Spapens

De tweede doopnaam van Albert Aelen was Dionysius. Dat duidt op een Tilburgse achtergrond. De in 1882 in Tilburg geboren priester was een zoon van wollenstoffenfabrikant Matheus Aelen en Wilhelmina Pessers. Rijke Tilburgse (fabrikanten)families hebben veel priesters voortgebracht. Albert Aelen was een ondernemende man die als onderdeel van zijn functie het nodige heeft gerealiseerd. Zijn grootste werk was het oprichten van de parochie O.L. Vrouw van Lourdes. De bouwpastoor had iets met Lourdes; hij was nauw betrokken bij de jaarlijkse bedevaart, die overigens nog steeds bestaat.

In de wijk Hoeven kwam onder leiding van Albert Aelen in 1920 deze dertiende parochie van Tilburg tot stand. Het eerste godshuis was een noodkerk in een leegstaande ijzergieterij aan de Hoevenseweg. De Tilburgse architect Jos Schijvens, bekend van de kapel O.L. Vrouw ter Nood, leverde het ontwerp van de in 1965 ingezegende nieuwe Lourdeskerk aan het Lourdesplein. Om dit verhaal af te maken: het toen al leegstaande gebouw ging in 2007 in vlammen op. Alleen de 33 meter hoge toren staat er nog steeds en is een markant herkenningspunt aan de voet van het viaduct in de Ringbaan-Oost.

Corneliusbedevaart

Aan de stichting van nieuwe parochies met de daarbij horende kerkgebouwen vanaf eind negentiende eeuw kleeft een opvallend aspect: vaak introduceerden de bouwpastoors een nieuwe bedevaart. Een voor Tilburg bekend voorbeeld is de Corneliusbedevaart in Esbeek. Deze dateerde van 1898, toen bouwpastoor Jurgens (zoon van de Osse margarinefabrikant) de hand wist te leggen op relikwieën van de Heilige Cornelius. Een bedevaart kwam op gang. Deze pelgrimage is groot geworden dankzij de Tilburgse pelgrims die per tram werden aangevoerd. Zulke nieuwe pelgrimages verzekerden een nieuwe parochie van een extra inkomen waarmee het kerkgebouw en dergelijke kon worden onderhouden.

Bij Albert Aelen hebben mogelijk andere motieven een rol gespeeld toen hij in 1928 de Tilburgse Sint Chrisroffel Broederschap oprichtte. De automobiliteit kwam op. Zo’n broederschap was een mooi middel voor de kerk om binnen die ontwikkeling ook een rol te spelen. Wat daarbij ook speelde was dat pastoor Albert Aelen een fervent autorijder was – in die tijd alleen weggelegd voor mensen met geld. Door voortaan ook een zegening van motorvoertuigen te organiseren, legde de pastoor eveneens een duidelijke relatie met zijn Lourdeskerk.

Hertogstraat

De populariteit en de impact ondervonden de bewoners van de Hertogstraat. Tot diep in de jaren ’60 stelden de auto’s en de vrachtwagens die moesten worden gezegend zich op tot in de Hertogstraat. Zó lang was de rij en dat in een tijd waarin de meeste Tilburgers al blij waren met een brommerke. Die werden overigens ook massaal gezegend tijdens de Sint-Christoffelzegening op het Lourdesplein. Het tijdstip van de zegening varieerde in juni of juli. Een paar dagen voor de zegening in 1964 liet Cees Robben zich er door inspireren. De Prent is gepubliceerd op 12 juni van dat jaar.

Het beeld op de Prent werd door pastoor Albert Aelen in 1935 geplaatst in de voortuin van zijn pastorie op de hoek Hoevenseweg/Piushaven. Het kunstwerk is door de Bossche kunstenaar Adrianus Boon gemaakt in 1933. Dat staat er achter op. Vervolgens reisde het beeld naar het Lourdesplein, vervolgens naar het voorplein van de Broekhovensekerk en in 2023 werd het weer verplaatst, nu naar de Christoffelschool aan de Schout Backstraat – voorwaar een geslaagde nieuwe bestemming.

Alphen

Voor een Christoffelzegening in de buurt van Tilburg moet je tegenwoordig in Alphen zijn. Deze zegening in de Christoffelkapel is echter al op de derde zondag van mei gehouden. Geen nood, je kunt ook altijd een kaarsje opsteken in deze kapel langs de weg naar Baarle…