De afgelopen acht jaar deden vijf mensen een zelfdodingspoging door van de balustrades van een Tilburgs studentencomplex te springen. Vorige week sprong er wederom iemand naar beneden. De bewoners van het complex worden wanhopig. Zij leven in de stiltes tussen de klappen in. "Dit gebeurt al jarenlang, er moeten netten komen."

Door Rens van de Plas

"Dat verklaart de enorm harde knal die ik vanmorgen hoorde, heavy stuff." Student Max schrijft een bericht in de Facebookgroep van zijn studentenflat. Het is 4 juli 2017 en er is die nacht buiten bij zijn woning een persoon naar beneden gesprongen. "Het lichaam lag vlak naast de glazen muur bij de liften en behoorlijk wat mensen hebben dat gezien," schrijft Evie.

Het zou zeker niet de laatste keer zijn dat het gebeurt.

De afgelopen jaren is de studentenflat net buiten het Tilburgse centrum een plek geworden waar zeker vijf mensen door suïcide het leven hebben gelaten. Als het er niet meer zijn, want mogelijk staan niet alle suïcides ook als zodanig bekend. De slachtoffers sprongen in een van de twee torens, dertien en tien verdiepingen hoog, naar beneden. De torens zijn vernoemd naar grote meesterbreinen uit de geschiedenis, die voor de Tilburgse studenten vooral een inspiratie moeten zijn.

De slachtoffers sprongen aan het begin van de lente, op oudjaarsdag, in de zomer. ’s Nachts of midden op de dag. Vorig jaar sprongen er twee mensen, in zowel 2020 als 2017 één. Soms waren het bewoners van het complex, soms ook niet.

De laatste sprong dateert van juli dit jaar.

Het complex is een studentenflat zoals er zoveel anderen in het land zijn. Rumoerig en ietwat smerig, de liften stinken soms naar urine en er liggen regelmatig bierflesjes aan diggelen in het trappenhuis. Thuisbezorgd en Uber Eats zijn hier kind aan huis. In coronatijd werd de wasserette op de begane grond van de flat gebruikt voor meerdere coronafeestjes en in de trappenhuizen brengen daklozen ’s winters de nacht door. De flat schreeuwt het studentenleven in elk opzicht. Tegelijkertijd is dit dus een plek waar vijf mensen probeerden een einde aan hun leven te maken. En wellicht zijn zij niet de laatste.

Een wit laken

De schok voor de nabestaanden is immens, maar ook de bewoners van het complex krijgen het keer op keer zwaar te verduren. Zij helpen met reanimeren. Zij kijken over de balustrade naar beneden en zien dan een lichaam liggen. Ze zien de hagelwitte tenten, de auto van de uitvaartondernemer voor de deur en de met een hogedrukspuit schoongemaakte tegels. Of ze blijven binnen, in hun studiootje van 24 vierkante meter, wachtend op een appje van iemand die zegt dat ze weer naar buiten kunnen, soms huilend aan de telefoon met hun vrienden of familie.

Hoe vaker de zelfmoorden er plaatsvinden, hoe vaker bewoners van het complex zichzelf tics aanleren om ermee om te kunnen gaan. Steeds vaker mijden studenten die op de begane grond wonen hun binnenplein. "Ik loop altijd zo dicht mogelijk langs de muren van de flat, onder de balustrades door, zodat ik niet dat grote open gat boven mijn hoofd heb," vertelt Mirthe (23), die op de begane grond van een van de torens woont.

Drie keer maakte ze in haar flat de nasleep van een zelfdoding mee. Op oudjaarsdag was ze samen met haar zus op haar kamer en wilden ze na wat drankjes gaan stappen in Club Smederij in de Tilburgse Spoorzone. "Toen we de deur opendeden, beseften we ineens wat er gebeurd was. Er lag een wit laken op de grond en daar lag iemand onder. Ik heb daar nog een flink aantal weken last van gehad."

En meerdere studenten met Mirthe. Sommige studenten vertrokken na de laatste poging een paar dagen naar hun ouders, om maar niet op de plek des onheils te moeten zijn. Andere studenten nemen bewust de lift niet, omdat die tenslotte ook op de begane grond kan stoppen. Studenten in het complex wenden hun blik af van de grond, ze nemen een andere route naar hun voordeuren.

Brandende kaarsen

"Ik blijf bang dat er ineens iemand uit de lucht komt vallen," vertelt Lorenzo (24), die op de eerste verdieping in de oostelijke toren woont. Hij stond buiten met een vriend te bellen toen de laatste poging plaatsvond. "Mensen waren verstijfd. Ik was aan het trillen, dik aan de adrenaline en ik heb toen de ambulance gebeld. Via de telefoon zeiden ze dat iemand die man moest reanimeren. Toen de politie er was, zagen ze al wel dat dat geen zin meer had."

Samen met een andere bewoner zorgde Lorenzo tijdens de vorige poging, op oudjaarsdag vorig jaar, voor een herdenkingstafeltje. "Zorg goed voor jezelf en de mensen om je heen. We zien je, we horen je en we geven om je," las de tekst op het bijbehorende in memoriam in het Engels. Dat tafeltje werd na vier weken door de verhuurder weggehaald.

Dit keer liggen er bosjes bloemen op de plek waar het gebeurd is. Én kaarsen.

"Als het kan, verhuis ik zo snel mogelijk," zegt Lorenzo. "Ik word er pisnijdig van, want dit gebeurt al jarenlang. Er moeten netten komen. Die weerhouden mensen er misschien van om te springen."

Studente Michelle (20) moest vorig jaar maart dealen met de zelfdoding van haar huisgenoot. Verhuurder SSH Student Housing heeft daarover heel gebrekkig met haar gecommuniceerd. "SSH heeft geen herdenking gehouden, ze hebben niet uitgebreid met ons gesproken, ze hebben de bewoners van de flat niet eens een mail gestuurd. Pas toen de universiteit een herdenking organiseerde, stuurde SSH daar een mailtje over. Zelf deden ze niets." Telkens als ze nu iemand op de bovenste verdiepingen ziet ijsberen, is ze bang dat het weer gebeurt.

SSH werkt vooral goed met de ‘huidige processen’, denkt een voormalig lid van het woonbestuur van de flat. "De Tilburgse afdeling weet helemaal niet hoe ze zich flexibel moeten opstellen. Telkens als er weer een zelfmoord plaatsvindt laten ze de politie binnen en schrijven ze het op. Verder gebeurt er niets." Het voormalige woonbestuur heeft meermaals geprobeerd maatregelen aanhangig te maken om suïcides tegen te gaan, zoals anti-zelfmoordnetten.

Permanente oplossing

Het huidige woonbestuur doet precies hetzelfde, zegt Shashank Misra (23). Hij heeft namens het nieuwe woonbestuur in gesprekken met de lokale afdeling van SSH geprobeerd de netten wederom op de kaart te zetten. "We krijgen wel signalen dat SSH daar positief tegenover staat. We hebben het ook meermaals met hen besproken. Het probleem lijkt volgens ons vooral bij TBV Wonen te zitten."

De Tilburgse woningcorporatie TBV Wonen is de eigenaar van het pand en besteedt de verhuur uit aan SSH. "TBV Wonen is een beetje traag met veranderingen aan het gebouw zelf. Wij wilden na de laatste poging op oudjaarsdag vorig jaar heel graag dat die netten er snel zouden komen, maar er is nog helemaal niets gebeurd." Op een mail die een bezorgde bewoner op 1 januari dit jaar stuurde, reageert SSH: "Wij gaan met spoed in overleg met de eigenaar van het pand om hier op korte termijn een permanente oplossing voor te vinden."

Die reactie is inmiddels ruim zeven maanden oud en er is nog niets veranderd. Een petitie om zo snel mogelijk voor maatregelen te zorgen, is inmiddels 150 keer ondertekend.

Op de planning

Volgens SSH staan de netten inmiddels echter wel op de planning, aldus woordvoerder Joris van Eijck. "De netten zijn toegevoegd aan ons gezamenlijke plan om de veiligheid en leefbaarheid in de flat te vergroten. Dit plan was in afwachting van formele goedkeuring. De plaatsing is hier inmiddels van losgetrokken en verder naar voren gehaald." De woningcorporatie verwacht in het derde kwartaal van dit jaar netten op te hangen. Vóór eind september moeten de netten er dus uiteindelijk zijn.

Bij TBV Wonen heerste een tijdje twijfel over die netten, omdat ze niet wilden dat het complex het imago van een zelfmoordflat krijgt. "Misschien moedigt dat juist mensen aan om te springen en dat willen we natuurlijk voorkomen. We hebben nu besloten om die netten toch te gaan spannen. We willen er alles aan doen om te zorgen dat het niet meer gebeurt en we moeten nog maar zien of die netten zelfdodingen op deze locatie tegengaan," zegt communicatieadviseur Esther van Westen.

Tilburg University verhuurt 250 kamers in het complex aan internationale studenten. Een groot deel van de bewoners studeert op de universiteit. De universiteit zegt inmiddels toe in het najaar met een werkgroep te komen om, naast de netten, te kijken naar ‘aanvullende interventies’ die ze zouden kunnen doen.

In de tussentijd kunnen studenten met mentale klachten zich, als ze willen, melden bij de universiteit zelf. "We kunnen ons voorstellen dat een dergelijke gebeurtenis impact heeft op de bewoners, met mogelijke traumatische of depressieve klachten tot gevolg. In dat geval kunnen studenten uitreiken naar onze studentenpsychologen, maar ook naar onze vertrouwenspersonen of onze studentenpastor. Indien nodig verwijzen we op een passende manier door," zegt woordvoerder Imre van der Meulen van de universiteit.

In de studentenflat zelf hopen ze nu vooral dat de gebeurtenissen slijten en dat de poging van juli definitief de laatste was. "Ik kan en wil dit niet nog een keer meemaken."

Voor dit verhaal sprak Woeste Grond (het journalistieke onderzoeksplatform waarmee Stadsnieuws/UItgeverij Em de Jong een samenwerking is aangegaan) met twaalf oud-bewoners of huidige bewoners van de studentenflat. Daarnaast heeft Woeste Grond inzage gekregen in een Facebookgroep en vier WhatsApp-groepen waar bewoners van het complex in zitten en meerdere mails vanuit verhuurder SSH in bezit. De nabestaanden laten we graag met rust. Zij zijn niet voor dit verhaal benaderd.