In de machinekamer op het KVL-terrein staat de machtig indrukwekkende stoommachine. Maar er is meer te zien! Op de grote blinde muur is een grote wandschildering aangebracht. Is dit een vroege vorm van graffiti? Hoe dan ook, het stelt een leerlooier voor, staand voor een wereldbol.
Onderaan de muurschildering staat een naam ingekrast. Het enige wat herkenbaar is: W..(g)and. Boven de W staat nog een N en het jaartal 1940. Onderzoek wijst uit dat architect Nikolaus (Niko) Weigand de maker is van deze muurschildering. Hij werkt vanaf september 1929 als bedrijfsarchitect voor de leerfabriek en leidt het in 1940 opgerichte Bouwbureau van de KVL. Hij ontwerpt voor de Oisterwijkse fabriek onder andere in 1930 het sportpark en de turnhal van Nevelo. In 1938 wordt hij tot Nederlander genaturaliseerd.
Wie was Nico Weigand?
Weigand werkt in de oorlogsjaren ook voor het Wehrmachtsverpflegungsamt (WVA), dat huist in enkele panden van de leerfabriek. Weigand maakt tekeningen voor nieuw te bouwen barakken. Hij wordt lid van de NSB en andere nationaalsocialistische organisaties. Volgens de telefoniste van de K.VL én verzetsstrijdster Willy van Breemen snuffelt Weigand in haar bureaulade op zoek naar de verzetskrantjes, die zij op de leerfabriek stencilde. Na de oorlog wordt hij gearresteerd en negen maanden vastgezet in kamp Vught. In 1946 komt hij vrij.
Gelijkenis
De man op de muurschildering is afgeleid van een van de drie arbeiders, uitgehouwen uit tufsteen, die staan afgebeeld op de Gedenknaald die ook in 1941 werd gemaakt. Maker van de gedenknaald, Toon van de Wiel liet zich inspireren door de koppen en houdingen van KVL-arbeiders. Hij maakte daarvoor een aantal foto’s van arbeiders. Zou de man op deze pasfoto het model zijn geweest voor zowel beeld als muurschildering?
Gedenknaald in verval
De muurschildering is nog in goede staat, maar de gedenknaald is zwaar in verval. De Werkgroep Gedenknaald KVL doet haar uiterste best de fondsen te verzamelen voor het herstel van dit rijksmonument. Dit initiatief is een samenwerking van Stichting Stoommachine Oisterwijk, Heemkundekring De kleine Meierij en Oisterwijk in Beeld. Zij kunnen daarbij alle steun van de Oisterwijkse bevolking goed gebruiken. Wilt u meer hierover weten? Ga dan naar de website gedenknaaldkvl.nl